Update 7 maart 2022
Mondmaskers spelen een belangrijke rol in de strijd tegen het coronavirus. Op plaatsen waar het niet mogelijk is om anderhalve meter afstand te bewaren, zijn ze aangewezen en in sommige gevallen ook verplicht.
- Waar en wanneer is een stoffen mondmasker verplicht?
- Waarom een stoffen mondmasker dragen?
- Hoe kies je de beste mondmaskers?
- Hoe gebruik je je mondmasker correct?
Waar en wanneer is een mondmasker verplicht?
Het dragen van een mondmasker blijft dan ook verplicht, vanaf de leeftijd van 12 jaar, in de bus, de (pre)metro, de tram en de trein, voor wat betreft de binnenruimten.
Het rijdend personeel van de openbare vervoersmaatschappijen en van alle bussen die diensten uitvoeren in het kader van het openbaar vervoer is niet verplicht om de mond en de neus te bedekken, voor zover enerzijds de bestuurder goed geïsoleerd is in een cabine en anderzijds een affiche en/of zelfklever aan de gebruikers de reden aangeeft waarom de bestuurder geen masker draagt.
Het is dus niet langer verplicht om een mondmasker te dragen in de luchthaven, in het station, op het perron of aan de halte.
Het dragen van een mondmasker blijft evenwel aanbevolen, in het bijzonder in binnenruimten, voor alle situaties waarin de social distancing niet kan worden nageleefd, op plaatsen van uitzonderlijke drukte, in sectoren waarbij werknemers in nabij contact komen met publiek (zoals bijvoorbeeld de dienstenchequesector, de thuiszorg, enz.), alsook in het georganiseerd collectief vervoer en in het vervoer van personen georganiseerd door privémaatschappijen (onder andere vliegtuig- en busmaatschappijen).
Het gebruik van FFP2 mondmaskers wordt aanbevolen voor medisch kwetsbare personen. Voor wat betreft de mondmaskerplicht in zorginstellingen kan meer informatie worden gevonden op de websites van de deelstaten.
Het mondmasker mag occasioneel worden afgezet om te eten en te drinken, en wanneer het dragen ervan onmogelijk is omwille van de aard van de activiteit.
Het mondmasker mag occasioneel worden afgezet om te eten en te drinken, en wanneer het dragen ervan onmogelijk is omwille van de aard van de activiteit.
Wanneer het dragen van een mondmasker niet mogelijk is omwille van medische redenen, mag een gelaatsscherm worden gebruikt.
De personen die in de onmogelijkheid zijn een mondmasker of een gelaatsscherm te dragen omwille van een beperking, gestaafd door middel van een medisch attest, moeten niet voldoen aan deze verplichting.
Er wordt nogmaals benadrukt dat het dragen van een mondmasker een aanvullende bescherming is die mensen niet vrijstelt van het toepassen van de basisprincipes voor het individuele gedrag:
- beperk je sociale contacten;
- respecteer de hygiëneregels;
- doe je activiteiten liefst buiten;
- denk aan kwetsbare mensen;
- hou afstand (1.5 m).
Waarom een stoffen mondmasker dragen?
Bovenop de basisregels komt dus ook het advies – en in sommige gevallen de verplichting – om een stoffen mondmasker te dragen.
In tegenstelling tot wat velen denken, dient een stoffen mondmasker in de eerste plaats niet om jezelf te beschermen, maar net om de mensen om je heen te beschermen tegen COVID-19.
Met een mondmasker zorg je er namelijk voor dat jij zelf anderen niet kan besmetten wanneer je niest, hoest, praat of zelf ademt. Het masker houdt de speekseldruppeltjes tegen en verhindert dat je zo het virus onbewust verder verspreidt.
Vergeet daarbij nooit dat dit enkel een ‘extra’ bescherming vormt. Het allerbelangrijkste blijft nog altijd om anderhalve meter afstand te houden en regelmatig je handen te wassen.
Hoe kies je de beste mondmaskers?
Er circuleren op dit moment verschillende soorten mondmaskers, maar zij beschermen ons en onze medemensen niet allemaal even goed tegen het coronavirus.
De mondmaskers die je het meeste tegenkomt in het straatbeeld, zijn de rechthoekige maskers met plooien. Het zijn wegwerpmaskers, ze bestaan in verschillende kleuren (meestal blauw) en worden in apotheken of supermarkten verkocht.
Ook stoffen mondmaskers zie je regelmatig, al dan niet met een leuk motiefje er op. Er bestaan drie categorieën:
- Een eerste grote groep zijn de community maskers. Zij worden gemaakt in serieproductie door je favoriete voetbalclub, je gemeente, een winkelketen, enz. en moeten in overeenstemming zijn met een aantal vereisten. Er zijn heel wat huisgemaakte versies te vinden. Zij zijn veilig voor zover ze gemaakt zijn volgens de aanbevelingen van de FOD Volksgezondheid.
- Daarnaast heb je ook de groep stoffen maskers die de federale overheid voor elke Belg voorzag en die je kon ophalen in de apotheek.
Opgelet: het zogenaamde gezichtsscherm (faceshield), waarbij je volledige gezicht wordt afgedekt, is alleen toegelaten als je om medische redenen geen mondmasker kan dragen. Raadpleeg hiervoor zeker je arts. Het houdt eventuele druppels niet volledig tegen, maar is in die gevallen beter dan niets. Heb je geen geldige medische reden, dan volstaat dit type masker zeker niet. Uiteraard kan je een gezichtsscherm wel als aanvulling met een ander geschikt mondmasker dragen.
Jammer genoeg maken veel mensen gebruik van mondmaskers die werden ontwikkeld voor andere doelen en jezelf of anderen niet beschermen tegen het virus:
- Zo verschijnen er meer en meer mondmaskers met een of twee ventielen op de zijkant. Zij beschermen enkel de drager zelf en laten de uitgeademde lucht en eventuele virusdeeltjes van de drager volledig door. Andere mensen zijn dan helemaal niet beschermd. Dergelijke mondmaskers zijn dus absoluut niet toegestaan in de strijd tegen het coronavirus. De ventielen worden ook apart verkocht om ze vast te maken aan een mondmasker, maar het resultaat is hetzelfde: onvoldoende bescherming.
- Ook plastieken mondmaskers zijn aan een opmars bezig maar beschermen niet voldoende als zij aan de zijkanten nog openingen hebben. De versies met een plastieken deel voor de mond omringd door stof die de mond en neus goed bedekken, zijn wel geschikt.
- Dan heb je ook nog de plastieken mondschermen. Zij steunen op de neus of op de kin en zijn aan de andere kanten volledig open. Ook die bieden geen bescherming voor jezelf en anderen.
Hoe gebruik je je mondmasker correct?
Een mondmasker helpt alleen als je het correct gebruikt. Wanneer je het masker op- of afzet, terwijl je het draagt en wanneer je het wast of bewaart, let je best op een aantal belangrijke aandachtspunten.
Hoe je mondmasker opzetten
- Voor je het mondmasker opzet, was je grondig je handen.
- Raak enkel de elastieken of lintjes aan bij het opzetten van je masker.
- Het mondmasker moet je neus, mond en kin bedekken en moet goed aansluiten aan de zijkanten.
- Begin je masker op te zetten aan de bovenkant door het goed te zetten op je neus.
- Heb je een mondmaskers met lintjes? Bind dan eerste de bovenste lintjes vast, zorg er dan voor dat je kin en mond goed bedekt zijn en bind daarna de onderste lintjes vast.
Een mondmasker correct dragen
- Van zodra je het mondmasker hebt opgezet, vermijd je om je masker aan te raken.
- Als je mondmasker afglijdt of niet goed bevestigd is, raak het dan enkel aan de zijkanten aan om het terug te bevestigen.
- Vermijd om je masker te vaak op en af te zetten.
Hoe je mondmasker afzetten
- Om je mondmasker af te zetten, raak je het enkel aan de elastieken of lintjes aan.
- Nadat je het hebt afgezet, was je grondig je handen.
- Als je het masker moet afzetten voor een korte tijd (om bijvoorbeeld te drinken), leg het dan op een propere plaats die je nadien makkelijk kan schoonmaken of stop het in een luchtdoorlatende zak.
Je mondmasker wassen doe je zo
- Een mondmasker moet je elke 8 uur - of elke 4 uur bij intensief gebruik - vervangen. Is het masker vochtig of zichtbaar vuil, dan moet je het snellervervangen.
- Na elk gebruik moet je je mondmasker wassen. Dit doe je met wasmiddel in de wasmachine op 60°C, samen met de rest van je was. Je kan een mondmasker ook koken in een kookpot die je enkel hiervoor gebruikt. Wanneer je het masker op een te lage temperatuur wast, bijvoorbeeld door te wassen met de hand, moet je het daarna wel op hoge temperatuur strijken.
- Nadat je een vuil masker hebt aangeraakt, bijvoorbeeld om het in de wasmachine te plaatsen, was dan zeker grondig je handen.
- Het masker moet helemaal droog zijn voor je het opnieuw kan gebruiken.
Hoe je mondmasker veilig bewaren
- Laat je mondmasker niet rondslingeren. Kies een vaste en propere plaats voor je maskers en bewaar je gebruikte mondmaskers bij voorkeur in een afgesloten stoffen zak die je samen met het masker wast.
- Raak het propere mondmasker enkel aan nadat je je handen hebt gewassen en raak het nooit aan de binnenkant aan.
- Stop je masker niet in de diepvries of koelkast. De koude doodt het virus niet. Bovendien riskeer je om je voeding via het masker te besmetten.
Mondmaskers voor doven of slechthorenden
Personen die vaak in contact komen met doven/slechthorenden, kunnen een speciaal mondmasker maken. Bij zo'n mondmasker zijn de lippen nog zichtbaar, waardoor mensen met gehoorproblemen toch nog kunnen liplezen en communiceren.
Een (Engelstalige) handleiding voor zo'n masker vind je hier: