
Sinds 2006 meet Stad Brugge op intensieve manier de luchtkwaliteit (fijn stof) in binnenstad en omgeving. Elf jaar later maakt het stadsbestuur de balans op en die is zeer positief voor de Bruggeling. De jaarconcentratie voor fijn stof is vandaag ten opzichte van 2006 met 39 procent tot zelfs 63 procent gedaald. Brugge behoort hiermee tot de koplopers in Vlaanderen.
In 2006 werd er een studie uitgevoerd door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito) in opdracht van de Stad Brugge om de invloed van het verkeer op de luchtkwaliteit in Brugge (binnenstad en omgeving) te meten. Uit deze studie bleek dat de luchtkwaliteit niet voldeed aan de Europese richtlijnen.
In grote delen van de binnenstad werd er op basis van de meting berekend dat er voor de fijnstoffractie PM 10 rond de 50 overschrijdingen voor de binnenstad en 60 overschrijdingen in de buurt van de grote gewestwegen voorkwamen. Het maximaal toegelaten aantal bedraagt 35 overschrijdingen.
Maatregelen uitstoot verkeer
Fijn stof bestaat uit zeer kleine deeltjes die aanwezig zijn in de lucht. We spreken meestal over PM10 en PM2,5 (Particulate Matter). Dat staat voor deeltjes die kleiner zijn dan 10 of 2,5 micrometer. Doordat ze zo klein zijn, kunnen ze diep doordringen in de longen en schadelijk zijn voor de gezondheid. Een groot deel van het fijn stof komt uit het buitenland. Bovenop de buitenlandse bijdrage komt de regionale, stedelijke en de lokale bijdrage in de straat. Vooral de bijdrage in de straat wordt bepaald door het verkeer. Ook de verwarming van gebouwen draagt op lokaal vlak sterk bij tot de luchtkwaliteit.
Het stadsbestuur nam de voorbije jaren corrigerende verkeersmaatregelen en volgde de knelpuntzones verder op. Volgende beleidsmaatregelen werden voorgesteld:
- bussen van De Lijn krijgen roetfilters
- reisbussen vermijden de binnenstad
- hybride en elektrische bussen worden ingezet
- investeren in fietsbeleid en elektrische voertuigen (voertuigen met verbrandingsmotor vermijden in de binnenstad)
- transport met binnenschip, kustvaart en trein
- controle op emissies (LEZ)
- het beperken van tonnage en lengte voor vrachtwagens
- vergroening stedelijk wagenpark
- opvolging van de luchtkwaliteit door het stadslabo in functie van toetsing aan Europese normen.
Eigen metingen
Het stadslabo startte in 2008 met eigen metingen, in onderling overleg met de VMM en Vito. De metingen werden uitgevoerd op verschillende locaties voor kortere periodes en in de tijd uitgebreid tot langere periodes op eenzelfde locatie met meerdere toestellen (sinds 2014) in functie van de knelpunten die door het Vito werden aangebracht. Tot op heden werden er een 60-tal locaties onderzocht.
Schepen van leefmilieu Mieke Hoste: “Op basis van deze metingen stelden we vast dat de luchtkwaliteit in Brugge voor alle gecontroleerde locaties gedurende de periode 2011-2017, voldoet aan de Europese richtlijn wat betreft de fijnstoffractie PM 10 en PM 2,5. Meer zelfs, want er werd een sterke verbetering van de luchtkwaliteit voor de fijnstoffracties PM 10 en PM 2,5 vastgesteld. De Bruggeling ademt dus gezondere lucht in dan pakweg tien jaar geleden, dankzij inspanningen van het stadsbestuur.”
“In vergelijking met de steden Gent, Antwerpen, Roeselare en Hasselt scoren we goed op luchtkwaliteit. Het aantal overschrijdingen van de PM 10 dag grenswaarde ligt bij ons zeer laag”, aldus Schepen van leefmilieu Mieke Hoste.
De Vlaamse Overheid streeft met PACT 2020 naar een vermindering van de gemiddelde jaarconcentratie aan fijn stof PM10 met 25% t.a.v. 2007, die wordt in Brugge nu al overal ruimschoots gehaald. De daling van de jaarconcentratie voor fijn stof PM10 varieert er zelfs van 39% tot 63%.
Ultra fijn stof
Dan is er ook nog het ultra fijn stof. Deze soort stof kan heel diep in de longen binnendringen en wordt daardoor gemakkelijk opgenomen in het bloed. Er bestaan nog geen (Europese) richtlijnen, maar Brugge voert hiervoor wel al metingen uit met een speciale meetfiets. De metingen van de ultra fijn stofdeeltjes met deze meetfiets tonen bepaalde knelpuntzones aan in de binnenstad, gerelateerd aan het verkeer. Vooral de uitstoot van vrachtvervoer en bussen veroorzaakt heel hoge ultra fijn stof waarden. Alle maatregelen die het verkeer (met verbrandingsmotoren) verminderen, dragen bij tot een sterke verlaging van het ultra fijn stof.