28
mrt
2022
21 maart is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie. Ook in Brugge staan we op deze belangrijke dag stil bij de ongelijkheid waarmee mensen met een migratieachtergrond nog steeds worden geconfronteerd. Als warme, solidaire stad kunnen we hier immers niet aan de zijlijn blijven staan.
In 2020 werd Stad Brugge lid van ECCAR. Dit is een Europees netwerk waarbinnen steden samen aan de slag gaan rond de thema’s racisme en discriminatie. Stad Brugge ontwikkelde een tienpuntenplan om racisme en discriminatie aan te pakken.
De focus lag in 2021 op het thema huisvesting. In samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel werd eind vorig jaar de discriminatie op de Brugse particuliere verhuurmarkt gemeten. Tijdens het ECCAR-partneroverleg werden de resultaten uit dit onderzoek breed toegelicht.
Via de academische methodiek van correspondentietesting voerde de VUB eind 2021 onderzoek naar de discriminatie op de huurwoningmarkt in Brugge. Het onderzoek richtte zich op professionele en particuliere verhuurders binnen de private huurmarkt.
Etnische afkomst en inkomensbron
Het doel van dit onderzoek was om discriminatie op de private huurwoningmarkt van Brugge in kaart te brengen. Hierbij werden twee discriminatiegronden onderzocht: etnische afkomst en inkomensbron. Bij het onderzoeken naar etnische discriminatie werd een verder onderscheid gemaakt tussen Syrische en Poolse namen in vergelijking met Belgische namen.
Inkomensbron werd geoperationaliseerd door een kandidaat- huurder met een uitkering te vergelijken met een kandidaat-huurder met een loon. Aangezien enkel discriminatie ten opzichte van de bron van het inkomen werd gemeten en dus niet de hoogte van het inkomen, werden de uitkering en het loon evenwaardig in hoogte gemaakt. Voor elke discriminatiegrond werden zowel de nettodiscriminatiegraad als de uitnodigingskansen gemeten.
Wat etnische discriminatie betreft, werd vastgesteld dat er systematisch wordt gediscrimineerd tegenover personen met een niet-Belgische naam. Er werd éénzelfde nettodiscriminatiegraad voor kandidaat-huurders met een Syrische en Poolse naam gedetecteerd, namelijk 15%. In 15% van de huuradvertenties worden Syrische en Poolse kandidaten dus gediscrimineerd in Brugge. Bovendien zijn de discriminatiegraden significant hoger voor private verhuurders dan bij vastgoedmakelaars: respectievelijk 31% en 4% voor Syrische namen en 25% en 12% voor Poolse namen. Dit verschil tussen private verhuurders en vastgoedmakelaars wordt eveneens teruggevonden in andere steden, maar weliswaar met andere discriminatiegraden.
Brugge in middenpositie qua discriminatiegraad
Wat discriminatie ten opzichte van inkomensbron betreft, werd een nettodiscriminatiegraad van 18% voor vastgoedmakelaars en private verhuurders tezamen vastgesteld. In 18% van de huuradvertenties werden, met andere woorden, personen met een werkloosheidsuitkering gediscrimineerd op de Brugse huurwoningmarkt. Dit percentage is hoger in vergelijking met het gevonden percentage in Stad Mechelen (9%), maar lager dan dat van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (30%). Brugge lijkt dus een middenpositie te bekleden.
De nettodiscriminatiegraden suggereren bovendien dat private verhuurders opvallend meer discrimineren dan vastgoedmakelaars op basis van de inkomensbron, maar dit kan door de kleine steekproef van verhuurders niet statistisch bevestigd worden. De kleine steekproefgrootte van private verhuurders kwam door het beperkt aantal huuradvertenties op de private huurwoningmarkt in Brugge per testronde, de grens op huuradvertenties tot 750 euro en de oververtegenwoordiging van makelaars in dit prijssegment.
Desalniettemin werd een systematisch nadelige behandeling tegenover personen met een uitkering gevonden. Dit komt soms ook openlijk tot uiting in schriftelijke reacties van private verhuurders of makelaars, die enerzijds verwijzen naar de hoogte van het inkomen of anderzijds weergeven dat de eigenaar niet wenst te verhuren aan een persoon met een uitkering.
Gerichte campagne om vooroordelen weg te werken
Bovenstaande conclusies moeten gezien worden tegen de achtergrond van een aantal beperkingen in dit onderzoek. Allereerst heeft het onderzoeksteam van VUB zich slechts beperkt tot twee discriminatiegronden en wat etnische discriminatie betreft ook tot slechts twee etnische groepen. Er bestaan nog andere relevante discriminatiegronden, zoals gender, seksuele oriëntatie alsook fysieke en mentale handicap die evenzeer belangrijk zijn om te onderzoeken. Ook andere etnische groepen worden waarschijnlijk systematisch benadeeld op de woningmarkt en zijn dus eveneens van belang.
Ten tweede, door middel van correspondentietesten kan slechts de eerste fase van het huurproces worden geanalyseerd. Dit houdt in dat er enkel een nadelige behandeling kan gemeten worden in het al dan niet uitgenodigd worden voor een plaatsbezoek. Om deze reden wordt de aanwezige discriminatie op de Brugse private huurwoningmarkt in dit onderzoek onderschat. Daarnaast is er met correspondentietesten geen inzicht in de onderliggende motivaties en intenties om al dan niet te discrimineren, maar wordt enkel het discriminerend gedrag gemeten.
Als laatste werd het steekproefkader gebaseerd op Immoweb, één van de grootste websites voor huurwoningen. Desalniettemin wordt een belangrijk aandeel woningen verhuurd via informele weg of offline, wat in dit onderzoek een blinde vlek blijft.
Het onderzoek van VUB toont duidelijk aan dat er, ook in Brugge, wordt gediscrimineerd op basis van herkomst en inkomensbron. Burgemeester De fauw geeft mee dat er Stad Brugge actie zal ondernemen om deze discriminatie maximaal terug te dringen. Twee concrete voorstellen werden alvast goedgekeurd door het College van burgemeester en schepenen. Enerzijds zal er een intensief traject worden opgezet waarbij info, training en vorming rond het thema discriminatie zal worden aangeboden aan verhuurders. Anderzijds zal er een gerichte campagne worden uitgewerkt waarbij vooroordelen die leven ten aanzien van huurders met een sociale uitkering daadwerkelijk worden aangepakt.
Voor verdere info mbt het stedelijk plan tegen racisme en het uitgebreide onderzoeksrapport van VUB verwijzen we naar